Türk Vatandaşlarına Hasredilen Mesleklerde 10.10.2025 Değişikliği
- Av. Hasan Furkan Emiralioğlu
- 17 Eki
- 2 dakikada okunur
Önceki yazımızda da izah etmeye çalıştığımız üzere Türk hukukunda, Türk vatandaşlarına hasredilen yani yalnızca Türk vatandaşları tarafından yapılabilecek meslekler bulunmaktadır. Bu meslekler yasa koyucu tarafından ülkenin güvenliğini ilgilendiren meslekler olarak değerlendirilmiş ve böylece yabancıların çalışma izni almalarına imkan tanımamış, bu meslekleri yapmaları yasaklanmıştır. Türk vatandaşlarına hasredilen meslekler, ilgili yasa hükümleri ile birlikte aşağıda sayılmıştır:
Özel Güvenlik Şirketleri İçin Kurucu, Yönetici, Eğitici ile Şirket Tüzel Kişi Ortağının Yetkilendirdiği Temsilciler (Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun, 5'inci madde)
Özel Güvenlik Görevlileri (Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun, 10'uncu madde)
Çarşı ve Mahalle Bekçiliği (Çarşı ve Mahalle Bekçileri Hakkında Kanun, 3'üncü madde)
Mali Müşavirlik (Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu, 4'üncü madde)
Kooperatif Yönetim Kurulu Üyeleri (Kooperatifler Kanunu, 56'ncı madde)
Gümrük Müşavir Yardımcısı (Gümrük Kanunu, 227'nci madde)
Türkçeden Başka Dille Öğretim Yapan ve Yabancılar Tarafından Açılmış Bulunan Okulların Kurucuları(Özel Öğretim Kanunu, 8'inci madde)
Özel Hastanelerde Mesul Müdür (Hususi Hastaneler Kanunu, 9'uncu madde)
Diş Hekimliği (Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun, 30'uncu madde)
Hastabakıcı (Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun, 63'üncü madde)
Eczacılık (Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun, 2'nci madde)
Veterinerlik (Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına, Türk Veteriner Hekimleri Birliği ile Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanun, 2'nci madde)
Uzmanlık Eğitimi Dışında Çalışacak Yabancı Asistanlar (Tıpta Uzmanlık Tüzüğü, 20'nci madde)
Noter (Noterlik Kanunu, 7'nci madde)
Hakim ve Savcı (Hakimler ve Savcılar Kanunu, 7'nci madde)
Avukat (Avukatlar Kanunu, 3'üncü madde)
Arabulucu (Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu, 20'nci madde)
Konkordato Komiseri (Konkordato Komiserliği ve Alacaklılar Kuruluna Dair Yönetmeliği, 4'üncü madde)
Stajyer Havacılık Bilgi Yönetimi Memuru (Havacılık Bilgi Yönetimi Personeli Lisans ve Derecelendirme Yönetmeliği, 16'ncı madde)
Fahri Trafik Müfettişi (Karayolları Trafik Kanun, Ek 6'ncı madde)
Taşıma İşleri Organizatörlüğü (Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliği, 7'nci madde)
Acente Sorumlusu, Seyahat Acentesi Sorumlusu (Seyahat Acenteleri ve Seyahat Acenteleri Birliği Kanunu, 3'üncü madde)
Turist Rehberi (Turist Rehberliği Meslek Kanunu, 3'üncü madde)
Kara Suları Dahilinde Balık, İstiridye, Midye, Sünger, İnci, Mercan İhracı, Dalgıçlık, Arayıcılık, Kılavuzluk, Kaptanlık, Çarkçılık ,Katiplik, Tayfalık vb. (Kabotaj Kanunu, 3'üncü madde)
Spor Müşavirleri (Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Spor Müşavirleri Atanma ve Çalıştırma Yönetmeliği, 5'inci madde)
Tarım Alanında İş Aracısı (Tarımda İş Aracılığı Yönetmeliği, 6'ncı madde)
Gemi Acente Yetkilisi ve Gemi Acente Personeli (Gemi Acenteleri Yönetmeliği, 7 ve 8'inci madde)
Daimî Nezaretçi, Teknik Eleman (Maden Yönetmeliği, 125 ve 130'uncu madde)
Sağlık Meslek Hizmet Birimi Sorumlusu-Ruhsat Sahibi (Sağlık Meslek Mensuplarının Serbest Meslek İcrası Hakkında Yönetmelik, 5’inci madde)
Yabancılar tarafından sayılı meslek ve meslek gruplarının icrası tümü ile yasaklı iken 10.10.2025 tarihinde Cumhurbaşkanı imzası ile Resmi Gazete'de yayınlanan Yönetmelikle yeni düzenleme getirilmiş, Türk soylu yabancıların bu meslekleri icrasına ilişkin rejim düzenlenmiştir.
Yeni düzenleme ile:
Türk soyluluk tanımı idari bir karar sürecine bağlanmış,
Başvuru şartları daha net hale getirilmiş,
Meslek, sanat ve iş alanlarına ilişkin hükümler sistematik olarak güncellenmiş,
Siyasi haklar bakımından sınırlandırma devam etmektedir. Oy kullanma, seçme ve seçilme hakları verilmemiştir.
Meslek odalarına kayıt imkanı getirilmiştir.
İş kuran Türk soylu yabancıların -diğer yabancılardan farklı olarak- 5 Türk vatandaşını istihdam etmesi şartı ortadan kalmıştır.
Bu değişiklik, Türkiye’de yaşayan Türk kökenli yabancıların meslek icrasını kolaylaştırmayı hedeflese de, uygulama süreçleri, belge yükümlülükleri ve karar mekanizmaları açısından dikkatli bir değerlendirmeyi zorunlu kılar. Uygulamanın adil, şeffaf ve hukuka uygun olması, bu düzenlemenin başarısı açısından belirleyici olacaktır.
Yorumlar